In de herfst van 2012 zette ik de eerste stapjes op het pad van bloggen. Mijn eerste serie over het oplossen van piepjes en kraakjes in scharnieren was een schot in de roos en wordt 12 jaar later nog 10-tallen keren per week bekeken.
Little did I know dat “Optimaliseren van het Bestaande” 8 jaar later een van de fundamenten zou worden waarop ik mijn carrière als Huisfluisteraar zou bouwen.
Ik schreef van de week een twitterdraadje over kleine windmolens naar aanleiding van de vele aandacht van RTL4 voor de Airturb. Ik besteed graag wat aandacht aan dit onderwerp omdat er altijd mensen zijn die denken “baat het niet dan schaadt het niet” maar het is toch veel geld dat aan “verduurzamen” wordt uitgegeven dat beter besteed had kunnen worden. Bovendien levert het nauwelijks CO₂,-reductie op en ondertussen worden er wel veel grondstoffen verwerkt in dit soort apparaten. CO₂, we must us it wisely we must.
Hieronder het draadje als blog met een correctie voor het feit dat je door de derde macht natuurlijk niet kan rekenen met de gemiddelde windsnelheid over een jaar, de uitschieters in windsnelheid tellen daardoor te weinig mee.
“Hij begint al te draaien bij windkracht 1”
Maar draaien is niet hetzelfde als energie leveren. Een windwokkel voor de lokale tabaksboetiek draait ook, levert geen energie.
Laten we hem eens bekijken met BINAS en wat basisnatuurkunde er bij uitrekenen hoeveel energie hij kan leveren. Eerst de maten.
Met een beetje goede wil staat er 0,63 m² wind te vangen. Als je een hele goede windmolen hebt kan je ongeveer 50% van de kinetische energie vangen. Veel meer lukt niet want als je een molen hebt die 100% van de kinetische energie vangt dan staat de wind achter de molen stil. Meneer Betz deed daar lang geleden al onderzoek naar, die berekende dat het theoretisch maximum 59% is. (TL;DR: Wind moet wel door/langs de molen kunnen bewegen om energie af te geven, als de molen 100% efficiënt zou zijn zou de lucht achter de molen stil staan, omdat alle bewegingsenergie is afgegeven, en dan kan er geen nieuwe lucht tegenaan blazen en zou hij stil vallen)
Ik reken in het model met 30%, wat me een redelijke inschatting lijkt.
Hoeveel kinetische wind energie zit er eigenlijk in bewegende lucht? Want dát is de bron waaruit je gaat oogsten.
Da’s makkelijk weten we van de natuurkundeles:
Ekinetisch = ½ m⋅v²
Nu moeten we uitrekenen hoeveel kilo lucht er in een seconde tegen de molen aanwaait. Dit is Swept Area ⋅ windsnelheid ⋅ soortelijk gewicht lucht = A⋅v⋅ρ
Ekinetisch = ½ A⋅v⋅ρ⋅v² = ½ A⋅v⋅ρ⋅v² = ½ A⋅ρ⋅v3
Let op de derde macht bij de windsnelheid! Hierdoor mag je niet de gemiddelde windsnelheid nemen om uit te rekenen hoeveel energie er in die wind zat. Gemiddeld zitten we in het binnenland op ongeveer 2,2 m/s. Maar zoals je in de grafiek hieronder ziet zijn er ook veel uren met hogere windsnelheden. Boven de 16 m/s begint de rotor trouwens te remmen om te voorkomen dat ie op hol slaat, dus de uren met 17 en meer m/s worden allemaal meegnomen als 16 m/s. Ik heb daarom bij het KNMI alle 8640 uurmetingen van 2019 opgehaald voor de Bilt.
Omdat ik toch bezig was heb ik ook de luchtdruk en temperatuur gelijk maar meegenomen want bij kou en hoge luchtdruk is lucht 15% “zwaarder” dan bij hoge temperatuur en lage luchtdruk. En dat tikt toch aan. Lang leve Excel.
Hieronder de eerste 7 uren/meetpunten van 2019, er volgen daarna nog 8633 regels. Vervolgens heb ik de uuropbrengsten opgeteld voor een behoorlijk nauwkeurige schatting van de jaaropbrengst
We zien dat een realistische opbrengst van de windmolen ongeveer 73 kWh/jaar is voor een binnenlandlocatie. Dat is 1/5e van de opbrengst van een modern zonnepaneel.
Opmerking: de windsnelheidsmeter van het KNMI staat op een 20 meter hoge paal in het open veld dus deze data gebruiken voor een huiswindmolentje is echt bijzonder optimistisch ingeschat! (Er wordt bijvoorbeeld ook nog gerekend met een 100% rendement van de generator).
Maar die verkoper op dat dak in Rotterdam dan? Die molen draaide toch als een dolle!
Fair enough, als je aan de kust bovenop een flatgebouw staat waait het misschien wel gemiddeld 10 m/s.
We doen de som nog eens:
½ A⋅ρ⋅v3 x 8640 uur x 3600s / 3.600.000= 2700 kWh (ruwe schatting )
Hé! 37x keer zo veel energie uit hetzelfde molentje!
Welkom in de wereld van de natuurkunde! Zie hier de kracht van de derde macht! . ‘t Is wat het is met die natuurkunde.
En zo komen we bij de vloek van de kleine molen :
Kwadraten en derde machten want,
– de windsnelheid neemt toe met de hoogte (effect derde macht)
– als je toch de lucht in gaat kan je net zo goed meteen grotere wieken nemen
En door de formule voor het oppervlakte van een cirkel (π.r²) van een cirkel neemt de swept area kwadratisch toe.
Airturb kan zendtijd kopen tot ze een ons wegen maar kleine windmolens zullen nooit kunnen onderhandelen over natuurkundewetten.
½ A⋅ρ⋅v3 en π.r² … ‘t is wat het is
Zie trouwens ook de speelgoedwindmolentjes boven dit blog: een snel draaiend molentje op TV zegt niets, het gaat er om hoeveel energie je daadwerkelijk oogst.
Lars
Naschrift 1: Tweep @TomNijsen wees me er op dat die derde macht er ook voor zorgt dat je niet met gemiddelde windsnelheid mag werken want de meetpunten met een hogere dan de gemiddelde windsnelheid tellen dan veel te weinig mee. I stand corrected. Dus ik heb de uurdata van het KNMI van de Bilt voor heel 2019 (8640 metingen) er bij gepakt en ook maar gelijk gecorrigeerd voor luchtdruk en temperatuur omdat die het soortelijk gewicht van lucht tot wel 15% beïnvloeden.
Naschrift 2 : Dit type windmolen gebruikt een klein beetje stroom om de generator een zetje te geven omdat hij niet uit zichzelf start. Met een beetje pech kost de windmolen een groot deel van het jaar dus stroom ipv dat ie opwekt.
Naschrift 3: De lezer zou ten onrechte de conclusie kunnen trekken dat ik niks in kleine windmolens zie. Niets is minder waar, voor niche-toepassingen zijn ze geweldig of zoals Wim Stevenhagen me vertelde:
“Windenergie kan ook heel mooi, vogelvriendelijk, trillingvrij en echt muisstil zijn (0-5dB). Wij integreren Windturbines Offshore, op Antarctica, op Platforms & Offshore weerstations, vliegvelden, in/op Scholen, in/op Hoge Gebouwen (300-600m), etc. Radar vriendelijk en Windkracht 12 geen probleem”
Naschrift 4: Airturb heeft op zijn website een tabel staan waarin ze virtuele opbrengsten laten zien bij een GEMIDDELDE jaar windkracht van een bepaalde sterkte. Zoals we zagen mag je zo helemaal niet rekenen, je moet de integraal van alle jaarwindsnelheden nemen, waarvoor ik een goede benadering deed met uurgemiddeldes voor een heel jaar.
Ik reed vanmiddag een paar proefrondjes in de Sonomotors Sion, een demo-auto van een Duitse startup in de EV-industrie die op roadshow is in Nederland. In dezelfde week dat het eveneens Duitse Mercedes een mislukt SUV-EV met beperkt bereik en beperkte features debuteerde (de EQC). In dit blogje mijn gedachten over de Sion.
Elektrisch rijden
Ik volg elektrisch rijden al heel erg lang (al sinds de Rav4e en de EV1 en ik reed al Prius in 2005) en denk dat ik wel ongeveer snap waar het naar toe zal gaan : omdat een elektrische aandrijving veel simpeler en goedkoper is dan een verbrandingsmotor is het onvermijdelijk dat op termijn de auto veel goedkoper wordt dan ICE’s. En dat is dan inclusief de snel goedkoper wordende accu. De route naar autonoom rijden is al uitgestippeld en ook niet meer tegen te houden.
Standaardisatie
In een verbrandingsmotor-auto zitten talloze onderdelen die een soort van “eigendom” zijn van de fabrikant : het blik en de bumpers, de pakkingen, zuigers, distributieriemen, motor management systemen etc. Hierdoor kunnen fabrikanten vragen voor hun auto wat ze willen, je hebt geen keus: als je een Golf wilt moet je naar Volkswagen.
Maar bij elektrische auto’s is het extreem simpel : je hebt een accu waar elektronen uit komen, die verwerk je met een motormanagement systeem (vergelijkbaar met een omvormer voor zonnepanelen) om een motor aan te drijven. Dat knoop je aan elkaar met wat koperen kabels. 4 wielen er onder : klaar! De EV is eigenlijk wat USB deed voor de computerindustrie : plug & play.
Onderstel van een Tesla. Dit is de hele auto, het koetswerk erbovenop is alleen bescherming tegen de regen.
Iedereen kan op zo’n skateboard een koetsje zetten en er een label op hangen. Mijn verwachting was dat “De Chinezen” dit trucje als eerste zouden inzetten.
Enter de Sonomotors Sion
Wie schetst mijn verbazing? Notabene een Duitse startup zet vol in op de mogelijkheden die OEM-assemblage in de EV-markt biedt. OEM staat voor Original Equipment Manufacturer en dat staat weer voor de fabrikant achter de inkoper achter de exporteur achter de distributeur die ergens in fabriekjes in de binnenlanden van China voor fracties van ons bekende prijzen onderdelen produceert. Die artikelen worden verwerkt in alles van je iPhone tot de knopjes van de afstandbediening van de TV. Het feit dat u het 10 tot 100-voudige betaalt voor die onderdelen komt door tussenhandel, branding en assemblage waardoor je bereid bent de hoofdprijs te betalen voor de verzameling in elkaar geschroefde Chinese onderdelen.
Sonomotors ziet ook welke kant de autoindustrie op gaat en heeft de stoute schoenen aangetrokken. Ze hebben in een excelletje de inkoopprijs van alle benodigde onderdelen gezet, daar een autobouwer met overcapaciteit bij gezocht die hem in elkaar wil schroeven en berekenen een eerlijke winstmarge. En dan staat daar opeens een hele kekke elektrische auto voor 16.000 euro die 250 kilometers ver moet kunnen rijden. En om te laten zien dat ze innovatief zijn zit de auto onder geplakt met flexibele zonnepanelen waarmee je ongeveer 30km aan elektrische energie per dag opvangt, geinig maar niet noodzakelijk*.
Hoe rijdt hij?
Alle elektrische auto’s rijden lekker, deze ook. Als je instapt zie je gelijk dat het OEM is, links en rechts zie je schakelaars en bedieningshandels die je van andere auto’s herkent (pookje is van de BMWi3) . Niks mis mee. Ze mikken op 250 echte kilometers, wat voor 95% van de Nederlanders meer dan zat is omdat je in geval van nood ook kunt snelladen met 50 kW. Ze hebben goed rondgekeken bij de elektronicafabrikanten en vonden een omvormer die ook 220V kan terugleveren : je kunt je Senseo op de camping zo aansluiten op een naast de laadstekker aanwezig stopcontact (11kW vermogen beschikbaar via type 2 stekker!).
Hij trekt vlot genoeg op voor het dagelijks verkeer maar het is natuurlijk geen Tesla. Hij zit fijn, niks mis mee.
Maar?
jajaja, je voelt hem al een poosje aankomen…… Deze auto is voor 95% van de hedendaagse benzineslurpers een perfecte vervanger, maar als je in 2020 met een OEM-EV op de markt komt zal er op zeker forse concurrentie zijn van echte Chinezen (ik kan nu nog geen namen noemen maar let maar op volgend jaar). En ik denk dat die allemaal tjokvol met sensoren, rijbaan assistentie, radarafstandhouders enzovoort zitten. Want dat kost in 2020 geen drol meer.
En dat sensornetwerk zit niet in de planning bij de Sonomotors, het is bedoeld als een hele gave Opel Kadett op stroom met zonnepanelen, en ik ben bang dat de EV markt veel harder gaat dan dat.
Samenvatting
Gave bak, rijdt lekker, ik had hem 2 jaar geleden 100% zeker gekocht maar nu ik ervaren Leaf-rijder ben kan en wil ik niet meer terug. Maar ik denk wel dat er een hele grote markt is voor first-time EV-rijders als ze op tijd kunnen gaan concurreren met de Chinese OEM’s.
*Nabrander : ik ben erg benieuwd hoeveel goedkoper de Sion zonder zonnepanelen zou zijn. 30 kilometer is ongeveer €1,00 stroom. Ik weet bijna 100% zeker dat je veel beter 2 gewone zonnepanelen aan de klant kunt geven om thuis te laden. En van het prijsverschil de auto goedkoper maken.
Mijn carriëreswitch van IT naar Everthing Sustainable noopt mij ertoe om te practicen what ik preach en ik ben dan ook in stappen afscheid aan het nemen van een fossiel leven. Dat betekende voor mijn autocarriëre sinds 2000:
2000 : Seat Leon Turbo Diesel
2005 : Toyota Prius
(intermezzo van een grote gore diesel omdat mijn laatste IT-werkgever niet wilde luisteren)
2010 Laatste vliegtuigreis
2015 : Toyota Plug-in Prius 3kWh / voor 20 km, thuis- of laadpaalladen in 2 uur
2017 : Fiat 500e 20 kWh voor 150 km, thuis- of laadpaalladen in 8 uur
2018 : Nissan Leaf 40 kWh voor 300 km, snelladen in 1 uur
Bij de benzinepomp
Allengs minder CO2 en meer kWh. Maar ook een grote verandering in wat de staat verdient aan mijn autorijden. Want op een liter benzine zit 77 cent accijns en 31 cent BTW (ja in Nederland betalen we belasting over te betalen belasting). 108 cent dus per liter. Stel we rijden 1 op 20 (we reden immers Prius) dan komt dat neer op 5,4 cent in de staatskas voor elke kilometer die ik reed. Voor een meer gebruikelijke 1 op 15 is het 7,2 cent per kilometer.
Thuisladen
Met een elektrische auto die je thuis aftopt betaal je 18 cent per kilowattuur. Daarvan is plm. 32% belasting en heffingen, zeg 6 cent. Met een kilowattuur rij ik met gemak 7 kilometer. Dus 0,86 cent in de staatskas per kilometer. Elektrische rijders stoppen veel geld en moeite in hun veel schonere transportbehoeften, dus ergens is dat wel terecht. Ik preek hier natuurlijk voor eigen parochie, maar dit is zoals ik het zie.
Snelladen
Op de snelweg zie je steeds meer snelladers van o.a. Fastned (Gele bogen) en Allego (bij benzinestations). Het exploiteren van snelladers kost natuurlijk geld en er worden dan ook forse laadprijzen gevraagd van 30 tot wel 65 cent per kilowattuur. Voor menig EV-rijder reden ze vooral te gebruiken voor noodgevallen waarin je thuis of de zaak net niet haalt. Uitzondering hier zijn de Tesla eigenaren die alle laadkosten die ze ooit zullen maken betaalden bij de aanschaf van hun auto waarna ze gratis terecht kunnen bij het Tesla-snellaadwerk. (Model 3 eigenaren zullen gewoon moeten betalen).
Enter Maingau
Vanaf half juni gaat er echter wat veranderen in het Nederlandse snellaadlandschap. Het Duitse energiebedrijf Maingau heeft afpsraken gemaakt met Fastned waardoor je vanaf dan bij alle snellaadstations kunt tanken voor …. 6 cent INCL BTW … PER MINUUT. Hoe sneller je auto kan laden, hoe goedkoper het is. Met mijn Nissan Leaf komt dat effectief neer op laden met 40kW zodat het laden van 20 kWh een half uurtje duurt. Die 20 kWh kosten me dan €1,80. Daar kan ik dan weer 150 kilometer mee verder. Je kan je haast niet voorstellen dat een bedrijf aan stroom van 6 cent nog kan verdienen maar het kan blijkbaar. De oorzaak ligt in het feit dat je (bijna) geen energiebelasting meer betaalt over het meerdere boven 10 miljoen kWh en als je een snellaadwerk exploiteert is dat een eitje. Het is de gruwelijk scheve degressieve energiebelasting waar ik al jaren op mopper die dit mogelijk maakt.
Ik vind het een gruwel en het verhindert dat bedrijven investeren in besparen en opwek (als je heel veel gebruikt is een kilowattuur niks waard en dus kan investeren in PV niet uit).
Voor publieke laadpalen geldt tot 2020 en speciale regeling waardoor de EB met 5 cent verlaagd wordt maar ik denk zelf dat de laadpalen als 1 virtuele aansluiting gezien worden en zo in de hoogste staffel belanden.
In de tabel hierboven zie je dat Maingau 183x minder energiebelasting betaalt dan een burger. Dat voordeel geven ze nu aan de particuliere klant.
De overheid krijgt voortaan 1,2 cent BTW per kWh van me, dus 0,17 cent per kilometer. Dat is 1/31e van wat een benzinerijder aan belasting en accijns afdraagt.
Snellerladen
De snellaadtechniek ontwikkelt zich razendsnel. 100, 150 en 300kW laden liggen in het verschiet. Waarmee de energiebelastinginkomsten nog een factor 6 gaan dalen, naar 0,03 cent per kilometer. Dat gaat echt pijn doen in de staatskas als E-rijden een beetje populair gaat worden.
Belastingkomsten autorijden
Bovenstaande grafiek gaat uit van 40% groei elektrisch vervoer per jaar, dus de EV-rijders zullen komend decennium kunnen free-riden, hoewel ik denk dat als EV’s iets goedkoper worden de bijna gratis brandstof best een aanjager zal blijken.
Ik ben zonder meer bereid om mijn eerlijke bijdrage aan de staatskas te leveren, maar zolang de overheid weigert bedrijven fatsoenlijk aan te slaan voor hun energieverbruik (en CO2-uitstoot) ga ik vol in de aanval met het afbreken van het stelsel van degressieve energiebelasting. Dag accijns en BTW, Fastned en Maingau, here I come!
Lars
ps. (ik begrijp dat de laadpalen van NLE en ANWB servicepunten er ook onder vallen)
Na het doorrekenen van nieuwbouwprojecten op gas vorig weekend kreeg ik nu dezelfde vraag maar dan voor een woning die aangesloten “moet” worden op een hoge temperatuur warmtenet.
“Moet” zeg ik omdat dat is wat de projectontwikkelaar de woningkoper vertelde. Het bouwbesluit zegt echter dat als je aan kunt tonen dat jouw alternatief zonder stadsverwarming duurzamer is dan mét stadsverwarming dat je gewoon een bouwvergunning moet krijgen voor All-Electric.
Een snelle blik op de specificaties van de woning leert dat er hier niet eens een businesscase is voor stadswarmte… kan er wel gerekend worden bij die projectontwikkelaars? De woning is namelijk al goed geïsoleerd volgens bouwbesluit, voorzien van WTW, triple glas én vloerverwarming.
Kostprijsvergelijking stadsverwarming vs. All-Electric
Ik maak in dit voorbeeld even gebruik van de iCEM van Factory Zero omdat daar verwarming, sanitair warm water, ventilatie en omvormer in zitten in een bewezen module, dat streept lekker weg aan tafel bij de ontwikkelaar.
De ontwikkelaar mag zijn WTW, Omvormer en Stadsverwarmingsaansluitset (3x woordwaarde) houden, er komt 1 apparaat voor in de plaats.
Als we vervolgens de aansluitkosten, het vastrecht en meetkosten voor 15 jaar wegstrepen dan zien we dat All-Electric wonen in totaal €1775 goedkoper is over 15 jaar. Er daarna is er geen energierekening of bespaarlening meer. Dat scheelt dan (niet inflatiegecorrigeerd) €150 per maand.
Duurzame Stadsverwarming
Ik draag stadsverwarming in oude binnensteden een warm hart toe, als er zicht is op langdurig duurzame restwarmte. Hoge Temperatuurnetten zijn dat per definitie NIET. Hier ligt een zware bewijslast voor de gemeente en ontwikkelaars om aan te tonen dat zij duurzamer zijn dan All-Electric en Kamps argument (“het is besloten dat het duurzamer is dus het is zo”) telt niet.
Mijn vraag aan ontwikkelaars en gemeentes
Waarom wordt er niet in het voordeel van de toekomstige kopers gerekend? Waarom sluit je in hemelsnaam een goede EPC0,4 woning aan op een hogetemperatuurwarmtenet? Beste gemeentes, neem alsjeblieft een onafhankelijke energieadviseur in de hand want ik word platgebeld door nieuwbouwers die zich belazerd voelen door ontwikkelaar en/of gemeente en dat houdt me van mijn echte werk: bestaande woningen van een integraal energiecomfortplan voorzien.
Met deze 7 goedkope bespaarders/comfortverhogers ga je fors minder gas verbruiken. Sommige zijn extreem goedkoop en uiterst effectief maar zelden toegepast, andere zijn bijzonder onsexy maar zo mogelijk nog effectiever en vereisen een paar uur werk van een vakman. Daar gaan we.
Tip 1 : De spaardouchekop
Koop een Spaardouchekop. Echt totale nobrainer dit. Hiermee stroomt er in plaats van 10 liter water maar 5 liter water per minuut door de CV-ketel. De besparing is niet helemaal 50% (je moet de douche iets warmer zetten) maar 30% haal je makkelijk. De waterbesparing is wel echt 50%.
Besparingspotentieel : 15%
Comfortverhoging : De meeste mensen willen na weekje wennen niet anders
Tip 2 : Deurdrangertjes
Door een deurdrangertje op de deur naar de gang te zetten voorkom je dat er warmte uit de woonkamer de gang in stroomt en vervolgens de trap op naar boven om de slaapkamers onnodig op te warmen.
Besparingspotentieel : een paar % tot behoorlijk wat
Comfortverhoging : ik vind het fijn maar sommigen zullen even moeten wennen
Complexiteit : Eenvoudig klusje
kosten : €8,95 per stuk
Tip 3 : De tochtprofielen
Vervang je witgeschilderde brokkelige en kierende tochtprofielen door kwalitatief hoogwaardige renovatie-profielen, dus niet het schuimband uit de bouwmarkt. Kost je een tientje per raam. EN NIET SCHILDEREN!
Besparingspotentieel : Hoog
Comfortverhoging : Hoog
Complexiteit : Niveau handige klusser
Kosten : plm €100 voor een woning
Tip 4 : Het hang en sluitwerk
Stel het hang en sluitwerk af zodat de klink het raam in de rubbers trekt
Besparingspotentieel : Hoog (als het nu niet goed is)
Comfortverhoging : Hoog
Complexiteit : Niveau handige klusser
Kosten : plm €1 voor een woning (nieuwe schroefjes)
Tip 5 : De ventilatie-unit
Vervang de MV-box op zolder door een gelijkstroom MV-box met CO₂-sensor in de woonkamer. Het opwarmen van koude buitenlucht kost namelijk serieus veel energie (zie onderstaande tabel). Met een sensor kan vastgesteld worden of er wel frisse lucht nodig is of dat de badkamer geventileerd moet worden, en geeft de MV-box opdracht minder te ventileren (tot aan stilstand) als er niemand thuis is.
Een slimme MV-box spaart serieus veel aardgas
(Bijkomend effect : spaart ook nog eens twee zonnepanelen aan stroom).
Besparingspotentieel : 15%
Comfortverhoging : Huge
Complexiteit : Niveau handige klusser
kosten : €325
Tip 6 : CV-Tuning
Laat de CV-inregelen door een gespecialiseerd bedrijf. Dit zal de CV meestal 15-20% efficiënter laten werken, het huis constanter op temperatuur houden en tikkende leidingen voorkomen. Het is een onwijs onsexy maatregel, je ziet er niks van, je kan er niet over opscheppen op verjaardagsfeestjes maar het werkt echt. Probleem is namelijk dat in 98% van de Nederlandse huishoudens de CV wordt opgehangen, de stekker wordt ingestoken en de thermostaat op 21 graden gezet. Als de ketel aanslaat en er kan weer gedoucht worden is iedereen opgelucht en vertrekt de installateur weer. Maar de CV draait nu als een auto met zachte banden en de choke constant aan. Het werkt maar het is verre van optimaal. CV-tunen haalt het beste uit de ketel en het verwarmingssysteem.
Besparingspotentieel : 15%
Comfortverhoging : Hoog
Complexiteit : Specialistisch bedrijf bellen
kosten : €350
Tip 7 : Maak een plan
Maak een #VanGasLos plan voor je eigen huis, voor het restje gas dat je nu nog kwijt moet raken. Alle gekheid op een stokje, je gaat de komende 30 jaar nog onnoemelijk veel onderhoud plegen aan je huis, zorg er dan alsjeblieft voor dat je dan de verstandige keuzes op weg naar vangaslos kiest. Je kan het zo gek maken als je wilt maar als je net de verkeerde dingen doet dan is het dubbelduur. Een plan maken dus.
Besparingspotentieel : Dat hang er van af
Comfortverhoging : Hangt van je wensen af
Complexiteit : Vermoedelijk behoorlijk ingrijpend maar in stapjes goed te doen
kosten : Gratis als je het zelf doet met behulp van mijn zelfhulpsite of €500 als ik langs moet komen en je persoonlijk advies wilt.
Ik heb nu als ik goed tel €841 uitgegeven, ik gebruik de resterende €159 om de CV-tuner te vragen om ook de circulatiepomp van de vloerverwarming gelijk te vervangen door een gelijkstroomvariant met temperatuursensor. Scheelt weer 2 zonnepanelen aan stroom.
Ik schat dat je nu 30-40%, of zelfs 50% minder gas verbruik met een investering van slechts €1000 en je doet vast ervaring op met het verwarmen a la Warmtepomp en als bonus bespaar je net zoveel elektra als 4 zonnepanelen kunnen opwekken plus 50 kuub water.
Tips die het net niet haalden (spijtmaatregelen)
Radiatorfolie : Radiatorfolie is vooral effectief als de radiatoren staan te loeien maar we zagen in stap 6 dat we de watertemperatuur juist zover mogelijk gingen verlagen. Zonde van het geld dus, want hoe beter het tunen lukt, hoe minder de radiatoren naar buiten stralen.
Succes met besparen. Ik ben benieuwd hoeveel kuub / procent jullie met maar €1000 weten te besparen!
Na het blogje over de Blauwe Doos kreeg ik onwijs veel vragen over “Alles Duurzaam”. Mensen met nieuwbouwplannen tot en met VVE’s die #vangaslos willen klommen in de pen. Een vraag kwam een paar keer langs. “Die Solar Freezer die op de VSK te zien was, is dat wat?”
Natuurkunde
“Energie” blijft een lastig concept, zelfs als je er je dagelijks mee bezig bent. Maar als je wat natuurkundig inzicht hebt dan kan je wel zin van onzin scheiden. Bij de Blauwe Doos toonde het meetrapport aan dat er voor elke Joule geleverde warmte een Joule energie uit het elektriciteitsnet moest komen. Niks wonderoplossing voor de de gastransitie. Bij de Solarfreezer is iets aan de hand wat wel echt op tovenarij lijkt.
Soortelijke warmte en faseverandering
Elke stof heeft een aantal kenmerken zoals hoe hard het is, hoe goed het elektra geleid maar ook wat obscuurdere eigenschappen als soortelijke warmte en stollingsenthalpie. De goedkoopste en meest voorkomende vloeistof die we kennen is wat dat betreft een buitenbeentje, en wat voor een! Een snelle zoektocht op Internet leert ons het volgende:
Useful information for water:
specific heat of ice = 2.09 J/g·°C
specific heat of water = 4.18 J/g·°C
specific heat of steam = 2.09 J/g·°C
heat of fusion of water = 334 J/g
heat of vaporization of water = 2257 J/g
Om een liter water 1 graad op te warmen moet je 4.2 kJoule energie toevoegen. Daarom is “douchewater” ook zo’n groot ding bij de energietransitie want 10 minuten douchen met 10 liter water per minuut dat is opgewarmd van 10 naar 40 graden kost 4.2 kJ x 100 liter x 30 graden opwarmen = 12600 kJ of wel 12,6 MJ ofwel 3,5 kWh. (Daar binnenkort een heel blog over trouwens want ik heb enkele oplossingen om het te tackelen). Met een doorstroomverwarmer kost het dus precies 3,5 kWh om te douchen.
De warmtepomp
Een warmtepomp is letterlijk wat de naam zegt wat hij doet: hij verpompt warmte van A naar B, van koud naar warm. Hoe minder “omhoog” hij moet pompen, hoe hoger de werkingsfactor (COP). Daarom zijn we zo blij met lagetemperatuur vloerverwarming. Het water wat de pomp in stroomt (het afgekoelde water van de vloerverwarming) is 20 graden, het water wat er uit komt is 25 graden. Piepklein stapje, hoge COP, zuinig stoken.
Maar waar zit het addertje dan?
Nou, om het water dat zetje te geven zal er ergens anders in het systeem energie geleend moeten worden, want de natuurkunde laat je niet zomaar energie uit het niets creëeren. Ergens anders zal dus exact de hoeveelheid energie geoogst moeten worden die we aan de warme kant nodig hebben. Bij een lucht water warmtepomp wordt dat leentjebuur gespeeld bij de buitenlucht. Lucht wordt aangezogen met een buitentemperatuur van bijvoorbeeld 7 graden, en met een soort spons wordt de warmte er uit gezogen en weggeblazen op 3 graden. Met die 4 graden temperatuurverschil wordt aan de warme kant de temperatuur opgepompt. Omdat er in lucht maar heel weinig energie zit moet de buitenunit honderden kuubs per uur “verwerken”. Vandaar de ventilatoren en het lawaai.
Met een water-water warmtepomp wordt de externe energie uit het grondwater gehaald. Omdat water, we zagen het al, veel energie bevat kan het pompgedeelte veel compacter. Maar je hebt wel een behoorlijke pijp nodig naar diep grondwater. Zo’n bron moet een paar kuub water per uur verwerken, dus aan de bron worden forse eisen gesteld, daarom is dat ook duur.
Tom Poes, verzin een list!
Ik neem je nog even mee naar de tabel hierboven:
Useful information for water:
specific heat of ice = 2.09 J/g·°C
specific heat of water = 4.18 J/g·°C
specific heat of steam = 2.09 J/g·°C
heat of fusion of water = 334 J/g
heat of vaporization of water = 2257 J/g
We zien dat de energie die je aan water moet onttrekken om het in ijs te veranderen (temperatuur verandert van +0 naar -0) 80x zo hoog is als om het water 1 graad te verwarmen. Wow! Dat betekent dat je ONWIJS veel energie kunt onttrekken aan een beetje water als je dat precies bij 0 graden doet!
Een paar slimme studenten uit Twente zagen dat ook in, pakten een flexibele zak (ijs zet uit!) en stopten daar een warmtespons in en hingen er een warmtepomp aan. En weet je wat? De natuurkunde liet ze niet in de steek! Het werkt!
De Solarfreezer
Het bedrijf R&R Systems uit Gemert heeft een compleet systeem gebouwd rond dit principe, en met kwaliteitsspullen, regelelectronica en goed rekenwerk leveren ze deze waterwaterwarmtepomp met megadiepvrieszak van een paar kuub die je in de kruipruimte of een kelder kunt leggen. Geen bron nodig!
Echt slim
Maar we zijn er nog niet! Want veel mensen willen bij hun duurzame verwarming ook zelf energie opwekken op hun dak. Wat R&R nu doet is dezelfde warmtespons die in de diepvriesvak zit achter zonnepanelen plaatsen. Daarmee oogsten ze belachelijke hoeveelheden lauw water (ze maken bij lange na niet het hete water wat heatpipes kunnen leveren maar dat is helemaal niet erg, het gaat om de Joules, niet de temperatuur van het water). Met dat lauwe water kan je of direct de warmtepomp heel efficiënt laten werken, of als je over hebt, gebruik je dat lauwe water om het ijs weer te smelten, want dat vreet net zoveel energie als het laten bevriezen. En dat gaat perfect met lauw water. Al vanaf half februari levert de zon zat energie om ijs te laten smelten, vraag de ijsclubs maar.
Dus ja, het werkt, de natuurkunde klopt en er is een bedrijf waar ik enorm veel vertrouwen in heb die het compleet geïnstalleerd oplevert (ze staan geen prutswerk toe). Niks flitsend blauw, gewoon degelijke natuurkunde, goeie spullen en mensen met hart voor de zaak.
Overigens is de SolarFreezer een component in een totaalplan (verkrijgbaar bij mij) voor #vangaslos, het is NIET de silver bullet maar een heel goed stuk gereedschap.
(Foto van TV-oost)
PS. R&R noemt zich zich Energieverdieners.nl en hun website mag ook wel eens anno 2018, echte techneuten, nul marketing, maar ik mag ze echt onwijs graag dus daarom dit blog omdat ik graag wil dat meer mensen naar deze toffe techniek gaan kijken.
Op 13 maart 2018 heeft Reduxion een open dag gehouden waar veel mensen op af kwamen. Ik was zelf helaas verhinderd maar er zijn inmiddels ooggetuigenverslagen (link onderaan) van het afbranden van de Ecoliner waaruit blijkt dat ik gewoon gelijk had, er wordt in de review zelfs gesproken van “misleiding”. Dus ik plaats het oorspronkelijke blog, een beetje gekuist, dat wel, terug.
=======================================
(Voor al mijn duurzaamheidsvrienden die elke dag met de poten in de modder keihard werken aan ECHTE #vangaslos oplossingen en ook platgebeld worden over “is dit wat“? Spoiler alert : NEE, meetgegevens helemaal onderaan : COP1)
Omdat kranten klakkeloos verhalen publiceren over simpele oplossingen die wel even de CV-ketels uit onze woningen gaan verdrijven heb ik de handschoen moeten oppakken om HUN check werk te doen. CV-ketels vervangen is super moeilijk, hou alsjeblief op met mensen zand in de ogen te strooien!
Ik heb mijn vak gemaakt van “Everything Sustainable” en moet in die hoedanigheid inschatten wat bestaande en nieuw technieken en technologieën kunnen betekenen voor mijn klanten. Ik verkoop geen spullen, ik leef van onafhankelijk advies.
De afgelopen week werd ik werkelijk overspoeld met vragen van mensen over de Reduxion Ecoliner A.K.A. “De Hardenbergse Blauwe Doos”.
Achtergrond
We zullen met z’n allen binnenkort stoppen met Gronings gas verbranden in onze CV ketels. Sommigen willen dat graag omdat CO2-uitstoot de aarde onverantwoord opwarmt, anderen wijzen er op dat het gas binnenkort gewoon op is als we het huidige winningstempo aanhouden. Weer anderen vinden het problematisch dat door onnodige sfeerhaarden mensen in Zeerijp uit hun bed schudden. Wat de reden ook is, het lijkt duidelijk dat het hoofdstuk “Slochteren” binnenkort afgesloten gaat worden.
Verdienmodel
De 7 miljoen CV-ketels die vervangen moeten worden zijn natuurlijk een geweldige business-kans. Afhankelijk van welke school je aanhangt wil je het energieverbruik van woningen eerst sterk terugdringen voor je de CV vervangt (ik) of zoek je naar een manier om voor zo weinig mogelijk geld mensen van hun CV-ketel af te helpen terwijl je er zelf zo veel mogelijk aan overhoudt.
Over huizen verwarmen
Na drie jaar keukentafelgesprekken, infraroodscans en grondige analyses van woningen, van monumenten uit 1890 tot nieuwbouwplannen, weet ik wel zo ongeveer waar de energie in een woning verdwijnt. Hoe slechter geïsoleerd en hoe meer kieren hoe meer energie er nodig is om het comfortabel te houden. Ik maak voor mijn klanten daarom plannen die ze in stappen naar een veel lager energieverbruik brengen. Het wooncomfort gaat met sprongen omhoog (tocht weg en koudeval verdwijnt) waardoor mensen verdere stappen gaan zetten. Dit vergt goed luisteren, kijken, analyseren, opschrijven en naast de klant gaan staan. Maar je huis comfortabel maken en tegelijk de planeet redden staat niet erg hoog op het verlanglijstje van veel mensen, die willen hun bushokje gewoon zo goedkoop mogelijk volblazen met hitte.
Enter the Reduxion Ecoliner
Als je niks aan je huis wilt doen heb je water van 70 graden nodig om de WC warm te krijgen met het radiatortje van 30×40 cm en het open raampje. In Hardenberg hebben ze daarom het ei van Columbus uitgevonden: de Hardenberger Blauwe Doos. Er zit een patent (geldig in Nederland only) op en er is op hun website geen technische informatie beschikbaar over het apparaat. Maar als we de uitvinder mogen geloven staan investeerders in de rij en gezien de interesse zal het wel storm lopen met bestellingen. Ik heb informatie opgevraagd maar nog niet gekregen:
======================
Beste meneer Schottman,
Ik heb een onafhankelijk duurzaamheidsadviesbureau en oriënteer mij voortdurend op nieuwe ontwikkelingen in de mark voor mijn klanten.
Ik krijg nu uit mijn netwerk heel veel vragen over uw Ecoliner oplossing.
Uit de Nederlandse patentdocumentatie begrijp ik dat het om een soort tweetrapswarmtepomp gaat. Ik probeer achter de werking van het apparaat te komen maar ik vind bijzonder weinig documentatie. Ik hoef niet perse te weten wat het apparaat doet (zou het wel graag weten), maar ben vooral geïnteresseerd in de energiekenmerken :
– wat zijn de elektrische aansluitwaardes,
– wat is de (systeem en seizoens) COP,
– Hoeveel kW thermisch vermogen levert de pomp bij 60 graden?
– waar haalt de warmtepomp de laagwaardige warmte vandaan
– waarom juist zonnepanelen als bron van energie?
Ik volg uw uitvinding met belangstelling en hoop snel de systeemdocumetatie op uw website te mogen vinden!
Met energieke groet,
Lars Boelen
====================
Ik kreeg nog geen antwoord op deze basale vragen, maar er zijn al wel de nodige interviews waaruit we wat informatie kunnen afleiden:
De werking is gebaseerd op “strato-elementen op basis van lichtimpulsen, die een warmtebron van 900 graden genereren. Hiermee kan water snel verwarmd worden”. Het nieuwe apparaat kan volgens de makers 40 tot 45 procent energie besparen in combinatie met zonnepanelen.
Zjuust….. Het begint duidelijk te worden dat hier niet veel kennis van natuurkunde aanwezig is want strato-elementen komen niet voor in het periodiek systeem der elementen. Om het lezen wat makkelijker te maken markeer ik passages als KIEREWIET als ik denk dat Reduxion geen flauw idee heeft waar ze over praten en LICHTPULSVERKOOP als het aannemelijk is dat de consument hier doelbewust om de tuin geleid wordt.
Dat lichtpulsen warmte kunnen opwekken is genoegzaam bekend uit de lasertechnologie. Maar waarom naar 900 graden gaan als je maar 70 nodig hebt, dat lijkt niet zo efficiënt. Bovendien weten we uit de lasertechnologie ook dat je niet meer energie krijgt door elektriciteit om te zetten in laserpulsen, je krijgt alleen heel geconcentreerde energie. (kierewiet)
Dan weten we uit de interviews dat de Ecoliner vergeleken wordt met een CV-ketel met een rendement van 60%. Wow! Dat zijn dan wel versleten VR-ketels geweest want een moderne CV-ketel haalt toch wel 80% en als hij modulerend werkt mag je zelfs kijken naar 100%. Dus het apparaat wordt vergeleken met een apparaat dat op de meeste plekken al niet meer hangt (heeft U er nog wel een? BEL MIJ! #WisselKetel) (lichtpulsverkoop)
Vervolgens zou het apparaat 40-45% besparen in combinatie met zonnepanelen. Ja hallo zeg, als je een CV ophangt en vervolgens je huis verwarmt met een pelletkachel en gaat opscheppen over hoe weinig gas je gebruikt snap je niks van rekenen met energie. Ik werk met een heel uitgebreid JiJo-model (Joules in Joules uit) waarin ik alle ingaande energiestromen (elektra, gas, hout, zonnewarmte, lichaamswarmte) omreken naar Joules. Het maakt namelijk geen jota uit waar de joules vandaan komen als je een woning verwarmt. Dus om de opgewekte stroom ten goede te laten komen aan het rendement van de Ecoliner is oneerlijk. De zonnestroom had bijvoorbeeld ook infraroodpanelen kunnen voeden. Omdat de apparaten bij een bedrijf hangen en het vermoedelijk om aardig wat PV gaat is het goed mogelijk dat er een flink blik SDE-subsidies is gaan zitten in het “systeem”. (LICHTPULSVERKOOP). Overigens is een kantine in een fabriek met veel PV op het dak precies de situatie waarin je met COP1 verwarming prima uit de voeten zou kunnen.
Waarmee we bij de energiekenmerken van de Blauwe Doos komen. Zie het plaatje hierboven, afkomstig van een draaiende ketel. 229 Volt met 12.15 Ampere is volgens meneer Ohm ongeveer 2782 Watt aan opgenomen vermogen. Dit wordt omgezet in 1413 Watt power…. een rendement van 50% (?). Er zitten drie van die meters in een Blauwe Doos, dus ongeveer 10 kW opgenomen elektrisch vermogen. (kierewiet)
99,5% Efficiënt?
Volgens de website van Reduxion (link onderaan) draagt de Blauwe Doos heel efficiënt de opgewekte warmte over op het transportmedium. 99,5%. Bij elektrische boilers (dompelaar/waterkoker/Quooker/eCV) is dat ALTIJD 100%. Het verlies van 0,5% zit hem vermoedelijk in de lichtpulsen die aan het water toegevoegd worden maar niets doen. (kierewiet)
De Reduxion Ecoliner werkt op stroom en kan de opgebrachte warmte met een efficiëntie van 99,5% overbrengen naar bijvoorbeeld vloerverwarming
Er zijn er twee verlopen omdat de fees niet betaald zijn, de derde betreft een gewone tweetraps warmtepomp. Overigens kan je warmtepompen die water van 65 graden opwekken al gewoon in de winkel kopen, ik heb er boven eentje staan die mijn huis heerlijk warm houdt. (oneerlijk / LICHTPULSVERKOOP)
Alternatief
Je kan voor €1200 een elektrische CV kopen bij een bedrijf dat volledig eerlijk en transparant is over zijn producten. Ze vreten stroom maar in uitzonderlijke situaties zou het een oplossing kunnen zijn. We noemen dit type apparaten in vaktaal een COP1 verwarmer, naar “coefficient of performance” een maat voor hoeveel warmte je krijgt voor elke kilowattuur stroom die je er in stopt. Warmtepompen zitten in de range factor 3-6 waardoor we er ook zo enthousiast over zijn : beetje energie in, veel warmte uit. Warmtepompen maken trouwens water van 25-30 graden als ze het efficiëntst werken, precies wat je nodig hebt voor vloerverwarming. Slim!
Hamvraag
De hamvraag die dus beantwoord moet worden : Waar komt de energie vandaan die in het verwarmingscircuit ingebracht wordt? Bij een eCV en stralingsapparaten (infraroodpanelen) komt die voor 100% uit de elektriciteitsfabriek, bij een warmtepomp voor 60-90% uit de buitenlucht of een grondbron, met hulp van elektra uit de elektriciteitsfabriek. Andere elektrische opties hebben we niet. Als een Ecoliner met “lichtpulsjes plus diverse technieken” meer warmte maakt dan er in gestopt wordt dan moeten we het eens hebben over de wetten van de thermodynamica en ik heb een verrassing : “They don’t take prisoners”.
Samenvatting
Reduxion vertelt op zijn best een oneerlijk verhaal over CV-ketels (namelijk hoe onzuinig ze zijn) en zijn Blauwe Doos, namelijk dat een groot deel van de “besparing” extern is, afkomstig van zonnepanelen. Op zijn slechts is Reduxion een echte lichtpulsverkoper die de Nederlandse energietransitie van de regen in de drup helpt. Want als iedereen eCV’s installeert (“voor maar €2500 van het gas af!”) dan kunnen we in elke wijk een kleine kerncentrale neerzetten om alle benodigde stroom op te wekken als de zon even niet schijnt terwijl de Blauwe Dozen staan te zoemen. De BD is ruim €1000 duurder dan een eCV. Klant mag natuurlijk kopen waar hij behoefte aan heeft, daar heb ik niets van te vinden.
Ik hou jullie op de hoogte van ontwikkelingen.
Zo, en nu weer aan het werk, klanten echt van het gas af helpen
Lars
PS1. de TU Eindhoven heeft me via de persvoorlichter laten weten dat bij hun GEEN onderzoek naar de Ecoliner bekend is.
PS2. Het meetrapport is binnen en alles wat ik hierboven schreef wordt er in bevestigd. Het is een eCV, COP1. We kunnen het officieel tot onzin verklaren. Als je COP1 wilt verwarmen, be my guest, maar koop dan voor €1000 minder een gewone elektrische CV. Of liever, doe maar niet. Betaal mij €1000 en ik maak een echt #vangaslos plan voor je.
PS3. Als Reduxion nu gewoon een technische specificatiepagina van zijn Ecoliner online zet dan verwijder ik dit blog definitief (beloofd is beloofd). Hierop verwacht ik minimaal:
opgenomen elektrisch vermogen
afgegeven thermisch vermogen
Energieverbruik vergeleken met : VR, HR en HR107 in kWh/jaar
Energieverbruik voor 4 persoons huishouden voor 340 x 4 = 1360 douchebeurten van 5 minuten met 9 liter per minuut
Oorspronkelijke blog (met de term “oplichter” er in, dat had ik niet moeten doen, nogmaals sorry) op 15-02-2018 om 20:06 verwijderd op last van de advocaat van Reduxion
Sinds ik dit blog schreef heb ik een meer algemeen artikel over elektrisch verwarmen geschreven. De Ecoliner wordt hierin kort behandeld.
Als relatieve nieuwkomer in de bouwwereld na een carrière in de IT, waar je altijd voor het allernieuwste ging, verbaas ik me dagelijks over hoe traditioneel de bouw is. Neem nou iets triviaals als de dakbedekking van een plat dak.
Traditioneel worden hier bitumenproducten voor gebruikt, vroeger vloeibaar pek waar grind in gestrooid werd en tegenwoordig bitumen op een rol dat op het dak “gebrand” wordt. Of nee, laat ik die aanhalingstekens maar gewoon weg laten: op het dak gebrand wordt. Helse stank en dampen en vlammen. Er vliegt nogal eens een dak in de fik tijdens het aanbrengen. Goed het levert een waterdicht dak op als het klaar is, maar daarna heb je jezelf een prachtig stuk huis kado gedaan dat maar liefst TWEE KEER PER JAAR onderhouden moet worden. Dakranden, hoeken, de ingewalste steenslag die slijt onder invloed van UV… de ellende houdt maar niet op. En na een jaar of 10 moet er eigenlijk wel weer een verse laag overheen…..
Dat klinkt een beetje als mijn eerste windows computer die je twee keer per dag moest booten (General Protection Fault, at your service!) waar elk half jaar een herinstallatie nodig was en regelmatig een nieuwe virusscanner en meer geheugen toevoegen het devies was om de boel draaiende te houden. Inmiddels heb ik een iPad en ik weet niet eens meer wanneer ik die voor het laatst herstart heb, het ding doet het altijd.
Terug naar het dak.
Ik ben momenteel bezig om een klant te helpen die nieuwbouwt en zich dus in 1000 dingen moet verdiepen en mij heeft ingehuurd om van EPC 0.4 naar energiepositief te komen. Hij heeft een plat dak met een randje laten ontwerpen zodat het hele dak vol kan zonder dat de panelen zichtbaar zijn.
Voor het optimaal gebruik maken van schaarse dakruimte gebruiken we panelen in een oost-west opstelling, het liefst op een wit dak zodat de reflectie de opbrengst nog verhoogt en de panelen koeler blijven, want hete panelen brengen minder op.
Een wit dak dus… even vragen wat de aannemer gaat doen… “Nee, sorry, het wordt bitumen”
Ik wil de klant graag richting energiepositief helpen dus maar eens kijken hoeveel duurder “wit” eigenlijk is. Ik maakte mijn borst nat en ging googelen:
product, levensduur, prijs per vierkante meter, eventuele voordelen
Bitumen – 25 jaar – €45 – drama
PVC – 25 jaar – €55 – lasbaar
EPDM – 40 jaar – €50 – flexibel
TPO – 40-50 jaar – €45 -flexibel & lasbaar – meest reflectief – zomerkoel
Groendak – 60 jaar – €55 – biologisch , waterbergend
Derbipure – X jaar – duurder, maar volledig biologisch (meer info volgt)
Ja, u ziet het goed, het product met de meeste voordelen is het goedkoopst en heeft de langste levensduur! Waarom, vroeg ik me af, gebruiken dan niet alle dakdekkers van Nederland dit product want wie verkoopt er nou nog inferieure milieuvervuilende, 2x per jaar onderhoud nodig hebbende en na 10 jaar eigenlijk versleten, bitumen als je voor hetzelfde geld een levenslang waterdicht, flexibel en lasbaar product kan verkopen dat ook nog eens 4% meer zonne-energie oplevert én in de zomer koel blijft.
“Dat is nu eenmaal wat er altijd gebruikt wordt” ……. daar kon ik het mee doen!
Als ik m’n aluminium hoedje op zet zou ik haast gaan denken dat de Verenigde Bitumen Branders Nederland hun baantje kostte wat kost in stand willen houden door maar door te gaan met inferieur bitumen te blijven uitrollen.
Het is de allerhoogste tijd dat huizenbouwers in Nederland eigenwijze energieadviseurs in de hand gaan nemen die de klant helpen lastige vragen te stellen aan aannemers en helpen met de vuist op tafel te slaan en te roepen: “dan regel je maar een dakdekker die WEL TPO kan plakken”.
Ik heb gezegd!
ps. Als klap op de vuurpijl kan je een TPO dak ook nog eens zo omtoveren naar een groendak (als het sterk genoeg is).
PPS. Een mooie discussie op Twitter n.a.v. dit blog waar nog paar aandachtspuntjes uit naar voren kwamen:
Platte daken zijn lastig, kies een aflopend dak als het kan
Vergeet de dampremmende laag niet, deze wordt vaak vergeten
Witte daken vervuilen op de duur waardoor reflectie terugloopt (iets wat ook weer bij TPO minder het geval is)
