Posted on

U en Uw Bank (2 – Het Onderpand)

[under construction, ben o.a. bezig echte hefboomwerking bij hypotheken uit te zoeken, onderstaande met enige korrels zout voorlopig]

Zit u lekker in uw door de bank gefinancierde woning? Gisteren zagen we dat de bank voor uw hypotheek van €250.000 wel €10.000 spaargeld moet beheren(ik gebruik vanaf nu de hefboom van 25, dat rekent lekker). Goed, loop nu eens naar die stoffige kast op zolder en pak die ordner die u er op de dag van de overdracht in gezet heeft, en sindsdien niet meer heeft aangeraakt. Precies, de hypotheekpolis zoek ik. Als u door de 25 pagina’s kleine lettertjes heen bent geworsteld dan zult u het volgende ontdekken:

1) U leent het huis van de bank tot het moment dat het volledig afbetaald is
2) Als u de huur (rente) niet betaalt, dan wordt u uit uw huis gezet en …
3) … Mag de bank uw huis veilen en …
4) Bent U aansprakelijk voor de restschuld die ontstaat als de woning minder opbrengt dan de openstaande hypotheeksom

Met andere woorden, uw huis is het onderpand voor de lening van de bank. Weet u waarom de bank dat in 25 pagina’s kleine lettertjes vastlegt en alle risico’s bij u neerlegt? “Omdat de bank zekerheid wil hebben dat ze hun geld terugkrijgen” hoor ik u denken. FOUT. De bank heeft namelijk op de dag dat u uw handtekening zette de zojuist getekekende polis verkocht aan de hoogste bieder. Dat papiertje is namelijk goud waard, want het levert de komende 30 jaar met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid 13.750€ rente per jaar op, de totale waarde van het papiertje is dus €412.500. De kostprijs van het papiertje voor de bank was ook alweer? NUL! (ok, wat provisie voor de tussenpersoon, en een postzegel voor de jaarlijkse verplichte belastingoverzichtbrief). Dus de kans dat die polis in de kluis ligt is nihil, dat zult u begrijpen. Waarschijnlijk is hij voor €100.000 of meer verkocht (of als onderpand gebruikt voor hun eigen handeltjes), en is deze “winst” toegevoegd aan het eindejaarspotje. Maar daar wilde ik helemaal niet naar toe!

Want u zit in dat huis en u verliest uw baan! Auw! U zingt de WW uit, maar u bent 50+ en een nieuwe baan zit er niet meer in helaas. De rente betalen lukt niet meer. Oei oei oei oei. U blijft in gebreke! De bank gaat (namens de nieuwe eigenaar van de polis) aanmaningen sturen, BKR inlichten en deurwaarders inschakelen om u te bewegen rente te blijven betalen, want uw polis is door de bank voor veel geld doorverkocht als papiertje dat 30 jaar lang €13.750 netto oplevert, en de bank wil niet voor gek staan!

Dus … Uw zaak is echt uitzichtloos, en de bank spreekt met de eigenaar van de polis af om de aankoopsom van €100.000 terug te betalen (in de praktijk worden waarschijnlijk verzekeringspolissen aangesproken, maar even voor de eenvoud). Veilen dus die woning!

U bent inmiddels uit uw woning gezet door de deurwaarder waardoor het vrij van lasten geveild kan worden. De bank is nu volledige eigenaar van het huis zonder dat ze er 1€ ingestoken hebben, en zal het laten veilen voor Euro’s. Het huis levert zeg €150.000 op. Dat zal dus wel dikke shit zijn, want u had er ooit 3 ton voor betaald! Nee, dus : Bank blij (1x), want dit kan het oorspronkelijke doorverkochte contract afkopen. Bank blij (2x) want ze houden nog dus €50.000 extra over die aan de winst kan worden toegevoegd. Bank blij (3x), want ze hebben nu een vordering op u van €100.000 waar geeneens meer een hypotheek tegenover staat, u bent gewoon een sukkel die nog 100K (€, geen Foppes) terug moet betalen. Je zou bijna gaan denken dat banken belang hebben bij failliesementen.

Samenvattend
U betaalt hypotheekrente van 5,5% over €250.000, de bank doet in al haar contracten met U en in de media alsof ze al dat geld tegen “hoge tarieven” op de internationale geldmarkt moeten lenen, inwerkelijkheid dus maar 1/25 van de som van uw hypotheek. De bank betaalt om het krediet mogelijk te maken 2% rente over €10.000 aan haar spaarders.
U betaalt ook nog eens €250.000 aan aflossingen aan de bank, de bank had daarvoor geen kosten gemaakt, ze krijgen dat geld gewoon gratis van U.
Als u niet betaalt wordt de bank eigenaar van uw huis, mag de opbrengst van de veiling hebben EN mag het verschil tussen de hypotheeksom en de veilingsom op u verhalen.

Het is mij echt een compleet bizar raadsel waarom mijn bank mij dit verhaal niet verteld heeft toen ik bij het kruisje tekende. Het is hen bekend, het staat in hun bankvergunning, de jaarwinsten onderschrijven dat dit is wat er gebeurd. Tijd voor een heldere financiële bijsluiter die beide kanten van het verhaal belicht.

En wanneer komt er eens een rechter die zegt : “meneer de bankier, in geval van failliesement van de hypoptheekgever (u) mag u uw werkelijke kosten verhalen, in plaats van de absurd eenzijdige contractuele verplichting die u uw klant heeft laten ondertekenen”

In Amerika kan je de sleutel inleveren bij de bank als je niet meer kan betalen, en dat is prima, want de bank heeft recht op het onderpand, maar restschulden ook nog eens verhalen op de verliezer? Meneer de rechter, die rente was toch al een risicopremie voor het verleende krediet?

@larsboelen blogt op stormglas.wordpress.com

Posted on

U en Uw Bank (1 – De hypotheek)

Vandaag is het precies een jaar geleden dat ik mijn handtekening zette onder het contract waardoor ik eigenaar werd van mijn nieuwe huis. Meneer Wijffels stelde vandaag ook draconische maatregelen voor om banken “gezonder” te maken. Een mooi moment om terug te kijken op wat er die dag vorig jaar bij de bank gebeurde (zij trokken namelijk ook de champagne open realiseerde ik me vandaag).

Wat is een bank eigenlijk? Een bank is een gewoon commercieel bedrijf dat een vergunning van de Nederlandse Bank heeft gekregen om legaal iets te doen waarvoor U en ik onmiddellijk levenslang in de gevangenis zouden belanden: ze mogen geld maken. Ze hebben daarvoor niet een speciale kleurenlaserprinter staan of zo, nee, het is nog veel idioter, ze beheren naast alle salaris- en spaarrekeningen van hun cliënten ook nog een eigen toverrekening, en mogen voor elke euro spaargeld die U op uw eigen rekening stort 9 euro op die rekening aanmaken. Wow. Lees deze vorige paragraaf nog eens, en dan gaan we verder.

Om niet verder in de war te raken zal ik de euro’s die de bank “maakt” in de rest van mijn stukken Foppes noemen. Dus nog een keer: u stort een euro, de bank maakt 9 Foppes aan. Voor de euro’s krijgt u 2% rente. De vergunning van de Nederlandse Bank houdt in dat ze de Foppes naar gewone rekeningen mogen verplaatsen en dus verandert de Foppe in een echte bikkelharde Euro! Banken toveren geld uit de lucht! De “tegenprestatie” die banken “moeten” leveren volgens hun vergunning is dat ze krediet moeten verschaffen (hypotheken moeten uitgeven). Kut voor ze hè? Maar ze doen het toch, en we zullen zien waarom.

Goed, je koopt dus een huis van bijvoorbeeld 3 ton, hebt wat overwaarde van je oude huis en hebt een hypotheek van 250K Euro nodig voor de overdracht. De bank gaat akkoord met de taxatie en je inkomenssituatie dus die wil je het geld wel lenen. De bank maakte 250.000 Foppes (die hun dus niets gekost hadden, ze waren “ontstaan” door het storten van slechts 28.000 euro spaargeld door spaarders, op hun eigen Foppesrekening!) over naar de notaris waar ze plotseling in Euro’s veranderden. Vanaf dag 1 betaal je 5,5% rente (20 jaar vast, lekker veilig), 13.750 euro per jaar aan de bank voor het feit dat ze 250.000 Foppes aan de Notaris gegeven hadden. Daarnaast betaal je ook nog eens het hele bedrag aan Euro’s af, deze worden weggestreept tegen de de lening die gecreeerd was. Dus in 30 jaar levert het beheren van 28.000 euro spaargeld (17.000 euro rentekosten) de bank hun 162.500 EURO op minus de kosten = €134.500 netto winst op. Dus : €17.000 investeren €134.500 winst. Nu snap je waarom de champagne open ging!

Huiswerk voor vanavond:
Opdracht 1 : Beschrijf wat de bank doet met een euro die u aflost.
Opdracht 2 : Beschrijf hoe het kan dat een bedrijf dat niet meer doet dan een website onderhouden voor het verschuiven van euro’s tussen rekeningen miljarden per jaar kan verdienen. (Bij Bitcoin kan je hetzelfde doen, zonder “Bank”, u snapt dat ze daar zenuwachtig van worden)

PS. Het verhaal hierboven is eigenlijk nog veel erger :
In mijn verhaal gebruik ik een hefboom van 1:9, een “veilige” hefboom. De graaiers die de kredietcrisis veroorzaakt hebben wisten de hefboom naar 30 te verhogen, en ze schreeuwen nu moord en brand omdat ze dat moeten verbeteren naar 1 op 25. (op Teletekst heet dat dan “de kapitaalbuffers moeten worden versterkt)

20130629-002345.jpg

@larsboelen blogt op stormglas.wordpress.com
Dit stuk is op 30 juni 2013 ook gepubliceerd op Biflatie.nl

PS: Dit stuk is natuurlijk een parodie op hoe het echt gaat en ik ben geen monetair econoom. de eerste versie van dit stuk was wel erg kort door de bocht (ik vergat bijv. het aflossen weg te strepen tegen de gecreeerde lening). Ik probeer al doende van het commentaar te leren en het stuk aan te passen). Ik probeer echter wel uiteindelijk een verhaal over te houden over wat er nettonetto achter de schermen van een bank gebeurd met uw hypotheek.

Posted on

Dit was de dag die je dacht dat #schaliegas ging winnen Cuadrilla!

Tjonge zeg, wat een dag. Eerst trekt bijna iedereen zich terug uit de klankbordgroep die toezicht hield op het productieproces van het schaliegasproefboorrisicorapport dat minister Kamp momenteel laat schrijven. Dit rapport had al lang klaar moeten zijn, en nu kwam de minister opeens met een geheimhoudingsverklaring die de partijen moesten tekenen om de draft te mogen lezen. Die gooiden massaal het bijltje erbij neer. Het hele rapport was bedoeld om een breed draagvlak te creëeren, maar feitelijk staat de minister nu al met lege handen, want het is nu een rapport geschreven door een bedrijf met belangen in de olieindustrie, voor een minister die niks liever wil dan boren. De tweede kamer zal er gehakt van maken.

Vervolgens de uitzending van “Altijd Wat” over schaliegas in Polen. Een paar toffe boeren die zich niet hebben laten verleiden door het gratis geld van hun regering en zo het land dat ze van hun ouders georven hebben voor toekomstige generaties veiliggesteld hebben. Ze lieten de excessen van het fracken zien, met als klapstuk een eeuwenoude kerk waarvan de toren doormidden gekliefd werd door verzakkingen/bevingen van nabijgelegen frackvelden. De uitzending sloot af met trieste beelden van verlaten boorplaatsen waar de Amerikaanse frackers wegens gebrek aan perspectief vertrokken waren, Pools gas is meer dan drie keer zo duur als Amerikaans gas, en niet rendabel te winnen.

Als klap op de vuurpijl Nieuwsuur met een uitzending over fracking in Texas. Hele stadswijken die omgebouwd waren tot boorplatform, met stank, watereservoirs en herrieschermen en al. Ook hier weer bewoners met waterbronnen op eigen terrein waar brandend water uit de kraan stroomde.

Woordvoerder de Boer van Frackbedrijf Cuadrilla zat met 2 valium op in de studio de rust zelve uit te stralen.
Dat brandende water, “dat kan in Nederland niet, want wij hebben geen grondwaterbronnen in onze tuin”. Behalve als je boer bent, maar ja, koeien laten al methaanscheten, dus een beetje extra gas kan geen kwaad. En onze waterleidingbedrijven fakkelen dat gas toch gewoon af in de waterfabriek, plakken er een stikker “schoon” op en pompen het de waterleiding in.
Ook frackt meneer de Boer al 40 jaar zonder problemen zegt ‘ie (er zijn in Groningen maar 300 putten), dus de duizenden putten die hij in 10 jaar wil gaan boren zullen ook geen problemen opleveren. Ze gaan fracken met water en hulpmiddelen uit de voedingsmiddelen industrie (die amerikaanse schalie die zit helaas vlak onder de oppervlak, dus die moet je met giftige chemicaliën losweken, de Nederlandse schalie zit gelukkig slechts 4 kilometer diep, dus dat kan veilig met Spa Blauw en Agar Agar).
De grondwaterlaag doorklieft hij met een 4-voudige (! Heeft u dat genoteerd mevrouw de presentatrice) afscherming, dus dat kan niet mis gaan. Totdat het wel een keer mis gaat omdat de ingevlogen Roemeen/Pool/cq. goedkoopste RedNeck-du-jour, bij de 2000-ste frackput die hij dat jaar zet vergat wat de mengverhouding van het beton ook alweer was. Maar dat risico verzekerd de Nederlandse staat vast wel.

Kamp zal niet zo lekker slapen vanavond, maar morgen staat hij gezond weer op, heeft een breefing met Cuadrilla en EBN en schrijft lekker verder aan z’n proefboorvergunningen. Straks, eind juli als iedereen aan de Costa ligt rommelt hij ze snel door het wetgevingssyteem, en in September is Cuadrilla aan het boren……… Tenzij we waakzaam blijven!

Lars

Ps: Is het jullie ook opgevallen dat het NOS-journaal elke keer als ze het over proefboren naar schaliegas hebben ze beelden tonen van een man in een witte jas met een grondboor van de Intratuin die hij in een aardappelveldje prikt en dan vervolgens geinteresseerd naar de natte drab kijkt. Welke idioot heeft dat verzonnen?

Posted on

Ná PeakOil – kijkje in de glazen bol

Als je blog “Stormglas” noemt dan moet je je af en toe ook aan een toekomstvoorspelling wagen. De laatste was van 31 december. Nu, een half jaartje later, zal ik een glazen bol wijden aan de wereld na PeakOil, een kijkje van 10 jaar vooruit.

Economie
Peakoil, het moment waarop alle olieproducenten van gewone vloeibare olie op de wereld voluit pompen en er niet in slagen de produktie verder op te voeren, was ergens in 2008. De extra olie die nu voor 100$ per vat uit schalielagen gekraakt en gesmolten kan worden omdat meneer Bernanke 80 miljard per maand cadeau doet aan “investeerders” tel ik voor het gemak even niet mee, daar kan je geen duurzaam exponentieel groeiende economie mee bouwen. Het is mijn mening dat de wereldeconomie draait op goedkope olie. Alle verhalen over de economie redden met gratis geld voor banken (heu?), investeringscampagnes om “groei” aan te jagen, “kwantitatieve verruiming” (heerlijk hé, die vondsten van economen) en wat al niet meer heb ik vol verbazing bekeken, want WAT wil je weer op gang brengen? Een systeem dat bestaat bij de gratie van zo goed als gratis fossiele energie waarvan nooit meer “meer” zal komen? Nee dus.

Maar hoe gaat onze samenleving er dan uit zien in het 2e zonne-energie tijdperk. Om te beginnen zal het BBP flink lager worden omdat de hele economie rond de olie-infrastructuur ophoudt te bestaan. Volgens mijn logica zal de staatsschuld opgeruimd moeten worden, omdat groei schulden niet meer weg inflateerd.

Daar staat tegenover dat de onzichtbare overheidssubsidies die de olie-industrie nu krijgt (namelijk het recht om ons ecosysteem te vernietigen) ook vervallen en dat de wereld dus een gezondere plek wordt om te wonen, en dat is ook wat waard.

Maar wat dan?
O.K. daar gaan we. We zullen als planeet-Aarde-bewoners moeten accepteren dat we het met de naar ons toegestraalde zonne-energie zullen moeten doen. Dat was de eerste 100.000 jaar van het bestaan van de mensheid voldoende om te groeien van 2 naar 1 miljard mensen, dus het truukje van op zonne-energie leven zit in onze genen. Bovendien valt er veel meer energie op de aarde dan we op kunnen maken, dus technisch kan het, nu nog die energie gebruiken.

Energie
Als eerste de olie. Die wordt meer en meer door India en China gebruikt, en die wordt door ons ingeleverd. Ik snapte dat eerst ook niet, want wij zijn toch veel rijker, dus dan bieden we ze toch even uit de markt? Maar het is heel logisch: wij rijden elke week een tank benzine leeg voor €75 als we in ons eentje naar kantoor rijden. In India en China kunnen ze van dezelfde hoeveelheid benzine 5 brommers met twee personen van het dorp naar de Spijkerbroek c.q. iPadfabriek rijden. Zelfs voor €150 of €200 kan dat nog goed voor ze uit. Wij zijn dan al lang afgehaakt. Olie zal voor ons dus niet meer beschikbaar zijn als de restjes door Chindia opgemaakt worden.
Elektriciteit, ja, dat wordt het. Zonlicht in electriciteit omzetten gaat zo makkelijk dat het ondenkbaar is dat we dit niet blijven doen. Over 10 jaar worden cellen met 3D-nano-oppervlak met druktechnieken op rollen geprint. Omzettingsefficiency van 20-30% zullen normaal zijn. Echt elke stukje dak dat zon kan vangen ligt vol. Overschotten worden opgeslagen in auto-accu’s die in sneltreinvaart beter worden. Winter- en nachtstroom maken we met gasturbines en Wind en accu’s.
Gas uit Slochteren is op, maar het landelijk dekkende net is waardevol, en we blijven gas importeren (gasvormig uit Rusland, vloeibaar uit de Emiraten). Mijn duurzame gas komt op den duur uit vergisting. Ik denk dat we vast een of ander scheten latende zeebacterie gaan vinden die we in mega tanks tussen de funderingen van de offshore windparken hangen om daarmee de wintervoorraad biogas aan te leggen (en dat gas is daarmee eigenlijk opgeslagen zonne-energie)

Werken / Handel
Wat gaan we met z’n allen doen? Dat wordt de hamvraag. Ik denk dat we heel veel kleine ondernemers krijgen, die in leegstaande kantoren en fabriekshallen lokale bioindustrie model 2.0 zullen bedrijven, wat arbeidsintensief werk is. Ik denk dan aan tuiniers die met stellages vol groenten met hyperefficiente LED verlichting in combinatie met vis en champignonteelt volledige gesloten kringlopen zullen hebben. Repareren (met 3-D printers) zal weer normaal worden en een nieuwe industrie doen ontstaan. Met de grotere lokale economie zal de zorg ook veel meer geintegreerd worden in het dagelijkse leven, niet meer in zorgfabrieken, maar meer voor elkaar door elkaar. Ik denk ook dat Nederland een mondiale opleider zou kunnen worden, met onze kennis van Delta-bewoning en (rand)stedelijke ontwikkeling. Ik zie ook veel werk in de visserij, tussen de windmolens op zee ontstaat een booming zeeleven waar niet met netten gevist mag worden. Toevallig was de bouw van de week in het nieuws, vanwegen de crisis is er “creative distruction” aan de gang: woningen worden niet meer door oppermanen met ladders in elkaar geknutseld, maar voortaan als duploblokken in de fabriek gemaakt waarna ze buiten aan elkaar geplakt worden. Dat gaat de bouwindustrie niet meer opgeven als de crisis voorbij is. Misschien is die bouw wel goedkoop en efficiënt genoeg om alle na-oorlogse wijken mee te kunnen saneren. De zonnepanelenhandel zal meer en meer een dakdekkershandel worden, waarin per vierkante meter wordt afgerekend, en niet meer per WattPiek. Verder zitten we met de creatieve industrie goed, veel design, veel unieke objecten maken.

Verkeer
Ik denk dat we in Nederland ongelooflijk veel geluk hebben dat we zo’n compact plat land zijn, met havens, rivieren en een redelijk goed onderhouden spoornet. We kunnen ons dus makkelijk elektrisch verplaatsen. Ik zie in mijn bol heel veel eScooters en fietsen, en voor de happy few, electrische auto’s. Die auto’s rijden dan in ieder geval op de snelweg autonoom, lekker krantje lezen tussen Weert en Amsterdam. Winkels zullen meer en meer vervangen worden door webshops, met efficiënte “last mile distributie” met electrische bestelbusjes. Zelfdedag bezorging wordt de norm.

Ik denk dat als de Eindhovense Autoindustrie toeleveraars autowielen met naafmotoren gaan maken er ook nog wel eens een “retrofit” industrie zou kunnen ontstaan : motor er uit, wielen wisselen en een bak van een lithiumaccu op de plaats van de motor en de benzinetank. Dat is natuurlijk wel afhankelijk van de businesscase : benzine moet nóg duurder en accu’s flink goedkoper, maar het zou kunnen. Als die ontwikkeling te lang duurt dan zal het wagenpark vooral via nieuwbouw electrificeren.

Vliegen
Ik werk in de IT in internationale teams samen, en de laatste keer dat ik voor mijn werk gevlogen heb is voor 2008 geweest. Ik doe echt alles in teleconferenties, ik deel mijn scherm net zo makkelijk met iemand in Utrecht als met iemand in India. Dus om de global village aan de praat te houden is vliegen niet nodig. Blijft over, vliegen voor het plezier en voor de Jetset. Sorry voor al die mensen die niet meer elk weekend naar hun favoriete disco op Ibiza kunnen vliegen, dat is iets wat in de geschiedenisboeken gaat verdwijnen. Vliegen zal weer een elite bezigheid worden. De vraag is hoeveel (if any) Nederlandse vliegvelden genoeg reizigers kunnen trekken om te overleven. Waarschijnlijk ga je met de ICE naar Frankfurt of Parijs voor een noodzakelijke vliegreis. Of de conferentie-industrie het gaat overleven? Handenschudden en borrelen zijn af en toe wel nodig, maar ik betwijfel of dat ook intercontinentale schaal zo gewoon blijft als dat nu is.

Dus?
Al met al wel een heel andere wereld dan waar we nu in leven. Verlang ik naar alle ellende die op ons afkomt? Nee. Ik heb het nog prima naar mijn zin in de olie-economie, maar ik denk dat veel van de elementen in mijn visie onvermijdelijk zijn als we met z’n zeventien miljoenen een toekomst willen hebben op deze plek op de aardbol. Het gaat pijn doen, lonen, pensioenen, uitkeringen, verzekeringsniveau’s zullen allemaal flink lager worden, maar als één van de rijkste landen op aarde kunnen we echt wel wat hebben. Ik verheug me wel op de electrische samenleving, stil, schoon en duurzamer dan oplossingen van onze ideeloze volksvertegenwoording (“laten we de komende 10 jaar eerst schaliegas proberen”). Als we ons dure belastinggeld maar verstandig besteden, dus staatschuld aflossen, smartgrids en electrificatieindustrie stimuleren, stoppen met fossiel gerelateerde stimlering Schiphol, Schalie, JSF………

Zo, en nu kan dit stuk lekker gaan rijpen in de kelders van het internet, om er over 10 jaar nog eens met een glimlach op terug te kijken.

Ps. Vandaag een heel stuk in de Volkskrant over Estland (e-Stonia). Dat land heeft zich dus omgedacht : volledig digitaal, stemmen, contracten, telewerken, the works. Kan dus wel, maar je moet leiders met visie hebben, niet van die figuren die na een “socialistische carriere” in de raad van commissarissen gaan zitten van Shell.